26 - شمس الدین محمد بن طولون دمشقی حنفی (متوفای 953) در باره ولادت و سایر خصوصیات آن حضرت چنین می گوید:

«وَثانِی عَشَرَهُمْ اِبْنُهُ (الْعَسْکَرِیِّ) مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ وَهُوَ اَبُوالْقاسِمِ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْهادِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْجَوادِ بْنِ عَلِیٍّ الرِّضا بْنِ مُوسَی الْکاظِمِ بْنِ جَعْفَرٍ الْصّادِقِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْباقِرِ بْنِ عَلِی زَیْنِ الْعابِدِینَ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أبِی طالِبٍ رَضِیَاللّه عَنْهُمْ» [44] .

چنانکه ملاحظه می شود، این مورّخ حنفی، نسب آن حضرت و فرزند بلافصل امام عسکری علیه السّلام بودنش را نقل کرده و پس از نقل عقیده امامیه در باره وی و اینکه آنان وی را منتظر، قائم و مهدی لقب داده اند در رابطه با ولادتش می گوید:

«کانَتْ وِلادَتُهُ - رَضِی اللّهُ عَنْهُ - یَوْمَ الْجُمُعَةِ مُنْتَصَفَ شَعْبانَ سَنَةَ خَمْسٍ وَخَمْسِینَ وَمِأَتَیْنِ وَلَمّا تُوُفِّیِ اَبُوهُ الْمُتَقَدِّمُ ذِکْرُهُ - رَضِیَ اللّهُ عَنْهُما - کانَ عُمْرُهُ خَمْسَ سِنِینَ وَاِسْمُ اُمِّهِ خَمْطٌ وَقِیل نَرْجِسُ».

یعنی:

«ولادتش در روز جمعه نیمه شعبان سال 255 بوده و به وقت وفات پدرش که شرح حال او گذشت، سن وی پنج سال بود، نام مادرش خمط و به قولی نرجس ‍ است».

آنگاه اشعاری را که در اسامی و مدح دوازده امام علیهم السّلام سروده نقل می کند و آنها به شرح ذیل است:

عَلَیْکَ بِالاَئِمَّةِ الاِْثْنَیْ عَشَرْ 

مِنْ آلِ بَیْتِ الْمُصْطَفی خَیْرِ الْبَشَرْ

اَبُو تُرابٍ حَسَنٌ وَ حُسَیْنُ 

وَ بُغْضُ زَیْنِ الْعابِدِینَ شَیْنٌ

مُحَمَّدٌ الْباقِرُ کَمْ عِلْمٍ دَری  

وَالْصّادِقُ ادْعُ جَعْفَراً بَیْنَ الْوَری

مُوسیَ هُوَ الْکاظِمُ وَ ابْنُهُ عَلِیّْ 

لَقِّبْهُ بِالرِّضا وَ قَدْرُهُ عَلِیّْ

مُحَمَّدٌ التَّقِیُّ قَلْبُهُ مَعْمُورُ 

عَلِیُّ النَّقِیُّ دُرُّهُ مَنْثُورُ

وَالْعَسْکَرِیُّ الْحَسَنُ الْمُطَهَّرُ 

مُحَمَّدٌ الْمَهْدِیُّ سَوْفَ یَظْهَرُ